Những năm trước, thị trường đất ở Thành phố Vinh sôi động, nhà nhà bán đất, người người mua đất, đất “sốt” giá cả những khu vực ngoại thành. trong Hai năm (2011, 2012), tình hình bất động sản đóng băng, gây thiệt hại nặng nề cho kinh tế thành phố. Nhưng từ năm 2013, nhờ khai thác quỹ đất hợp lý phục vụ cho các đối tượng có nhu cầu nhà ở thật sự, 11 tháng đầu năm thành phố đã đấu giá thành công 128 lô đất, đạt 135 tỷ đồng. Dự kiến hết năm 2013, đấu giá đất ở thành phố đạt 200 tỷ đồng.
Một góc phố Phạm Đình Toái (TP. Vinh) được hình thành từ đất quy hoạch.
Những đợt tổ chức đấu giá đất trong năm 2013, có rất nhiều người dân, đặc biệt là các gia đình trẻ tham gia đấu giá để xây nhà. Anh Nguyễn Văn Thịnh quê ở Thanh Chương, hiện làm việc tại Thành phố Vinh, do chưa có nhà ở nên vợ chồng anh đã làm đơn tham gia đấu giá đất ở khu quy hoạch xóm Mẫu Đơn (xã Hưng Lộc) với diện tích 155m2, giá sau đấu giá là 877 triệu đồng. Còn chị Hương - một khách hàng ở Nghĩa Đàn cũng đã tham gia đấu giá thành công lô đất tại khu quy hoạch tại Yên Khang, Yên Xá - Hưng Đông, giá chưa tới 4 triệu đồng/m2. Anh Cảnh, Công an Thành phố Vinh mới lập gia đình cũng tham gia đấu giá thành công 1 lô ở Hưng Lộc với giá trên 5 triệu đồng/m2. Một khách hàng trúng đấu giá tên Đạt cho biết: “Giá các lô đất đã hạ xuống thấp hơn so với năm 2012, cộng với đó là diện tích vừa phải, không quá lớn, tôi cũng mua được 1 lô giá sát với giá thị trường”.
Ông Bạch Hưng Hậu - Phó Giám đốc Trung tâm Bán đấu giá Nghệ An, đơn vị tham gia bán đấu giá đất trên địa bàn thành phố cho biết: Ở Hưng Lộc trung tâm đấu giá 12 lô đất mà có tới 130 đơn đăng ký và đã bán hết 100% sau đấu giá. Mức giá đất ở Hưng Lộc từ 5 đến 5,5 triệu đồng/m2, còn ở Hưng Đông chỉ từ 3,2 - 4,2 triệu đồng/m2”. Còn ông Phạm Văn Hào - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đấu giá tài sản Nghệ An - đơn vị bán chủ lực cho Trung tâm Khai thác quỹ đất Thành phố Vinh thì cho rằng: Hiện nay người dân không “chuộng” đất dự án và quay sang tìm đất đấu giá của Nhà nước vì yên tâm hơn, mua xong là được cấp bìa ngay. Tỉnh cũng đã duyệt mức giá hợp lý và thành phố chú trọng đầu tư hạ tầng đầy đủ nên người mua đất thuận lợi khi xây dựng nhà cửa. Hiện nay người dân mua với mục đích sử dụng chứ không phải để đầu cơ. Từ đầu năm đến nay, công ty cũng đã bán được hơn 100 lô đất ở thành phố.
Đối với Trung tâm Khai thác quỹ đất Thành phố Vinh, việc đấu giá đất thành công là nhiệm vụ nặng nề trong bối cảnh thị trường đóng băng như hiện nay, số thu ngân sách của thành phố không đạt kế hoạch. Nhưng những tin vui liên tiếp cập nhật: Tháng 1/2013, Trung tâm Khai thác quỹ đất Thành phố Vinh đã đấu giá thành công được 14 tỷ đồng từ khu quy hoạch đấu giá đất khối 3, phường Trung Đô; 6,8 tỷ đồng từ khu quy hoạch Yên Khang, Yên Xá - Hưng Đông; thêm 4,4 tỷ đồng nữa ở khu quy hoạch Quán Bàu.
Tháng 3, đấu giá đất thành công thu được 4,8 tỷ đồng, tháng 4 đấu giá được thêm 3,4 tỷ đồng. Đỉnh điểm như tháng 9/2013, đã đấu giá thành công trên 60 tỷ đồng, trong đó nhiều khu vực quy hoạch đấu giá sôi động như đồng Cánh Phượng Nghi Phú được 31,7 tỷ đồng, khu vực Vinh Tân 8,3 tỷ đồng, Hưng Lộc 6 tỷ đồng… Tổng hợp đến hết tháng 11/2013: các công ty đấu giá đất trên thành phố đã đấu giá được 128 lô đất/274 lô theo kế hoạch. Từ nay đến hết năm 2013, thành phố sẽ tiếp tục đấu giá các lô đất còn lại như: 15 lô ở khối 3, phường Trung Đô, 7 lô ở Hưng Phúc, 84 lô ở Yên Khang, Yên Xá - Hưng Đông, 40 lô ở Khu tái định cư Đại học Vinh, 15 lô ở Hưng Dũng. Và dự kiến có thể thu về được 200 tỷ đồng tiền từ nguồn đấu giá đất trong năm 2013.
Đấu giá đất cùng với các khoản thu từ đất khác khởi sắc hơn các năm trước đã góp phần nâng tổng thu từ tiền sử dụng đất 11 tháng đầu năm 2013 của cả tỉnh bằng 460 tỷ đồng, đạt 110% dự toán pháp lệnh, tăng 10% so với cùng kỳ. Số thu chủ yếu từ Vinh, Nghi Lộc, Yên Thành, Đô Lương, Thanh Chương...
Trao đổi về những nguyên nhân để thành phố có được kết quả đáng phấn khởi trên, ông Nguyễn Hoàng Minh - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Thành phố Vinh cho biết: Thành phố đã quy hoạch và xây dựng quỹ đất đa dạng từ trước và thực hiện công bố các quy hoạch. Kịp thời đầu tư cơ sở hạ tầng ở các khu quy hoạch trên địa bàn. Dùng tiền sử dụng đất quay lại đầu tư hạ tầng. Thành phố cũng quyết liệt trong triển khai đấu giá đất. Mức giá đất thời điểm này phù hợp với người có nhu cầu về đất, nhà ở thực sự cũng đã thu hút được đông đảo đơn tham gia. Thực hiện chia lô phù hợp với túi tiền người có thu nhập trung bình với diện tích từ 100 - 150m2, giá nhiều lô từ 3 đến 5 triệu đồng/m2 nên phù hợp với nhiều đối tượng có nhu cầu mua đất.
Tuy nhiên, hiện nay công tác đấu giá đất còn gặp nhiều vướng mắc: Giá khởi điểm hiện nay tỉnh quyết định còn cao hơn giá thị trường nên chưa hấp dẫn người dân đấu giá. Về quy trình đấu giá, theo Quyết định số 37 của UBND tỉnh quy định: Từ vòng đấu thứ 2 trở đi, bước trả giá của vòng tiếp theo là giá trả cao nhất của vòng trước đó cộng thêm ít nhất là 1%, cao nhất là 2% đối với người trả cao nhất của vòng trước liền kề. Người nào trả cao nhất của vòng cuối cùng theo quy định trên là người trúng đấu giá. Theo ý kiến nhiều người dân, bước đấu giá này nên quy định biên độ rộng 2% đến 15% giá trị để hạn chế cò mồi. Một hạn chế nữa là tình trạng cò mồi nhiều mà không có giải pháp ngăn chặn bởi thiếu chế tài phát hiện và xử lý. Chưa có quy định về kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận hồ sơ, điều kiện trước khi đấu giá. Bên cạnh đó cần quy định tiền đặt cọc cao hơn 15% để hạn chế cò mồi.
Về việc thông báo công khai trên các phương tiện đại chúng, nhiều công ty cho rằng ngoài đăng thông báo trên báo Nghệ An và Đài Phát thanh - Truyền hình cần tuyên truyền rộng rãi ở các phường, xã qua hệ thống loa phát thanh để người dân được biết.
Theo ông Phạm Văn Hào - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đấu giá tài sản Nghệ An, sức mua ở các phiên đấu giá sôi động là do giá đất đấu giá năm nay đã hạ hơn, người dân yên tâm hơn khi mua đất của Nhà nước, công tác tuyên truyền tốt hơn nên đấu giá cũng thành công. Thế nhưng, hiện thị trường bất động sản vẫn còn trầm lắng. Bởi vậy, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản vẫn rất cần các giải pháp đồng bộ từ các cấp chính quyền.
Theo Châu Lan (Báo Nghệ An)